Η Αδρή κινητικότητα περιλαμβάνει όλες εκείνες τις κινήσεις ξεκινούν τα βρέφη από την ηλικία των δύο μηνών όπως να γυρίζουν από μπρούμυτα ανάσκελα, το σήκωμα του κεφαλιού, να στηρίζονται στα χέρια και να σηκώνουν το σώμα. Στη συνέχεια το μπουσούλημα, το περπάτημα, το τρέξιμο, το σκαρφάλωμα. Τον αδρό συντονισμό τα παιδιά τον αναπτύσσουν μέσα από το παιχνίδι και στην ηλικία των 6 περίπου ετών είναι σε θέση να κάνουν στοχευμένες κινήσεις που απαιτούν ακρίβεια, όπως πέταγμα και πιάσιμο της μπάλας, σκαρφάλωμα, πηδήματα.
Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να βρείτε ενδιαφέρουσες ιδέες για την ανάπτυξη της αδρής κινητικότητας.
Τα πρωταρχικά σημάδια της ΔΕΠΥ μπορεί να γίνουν εμφανή από τη βρεφική ηλικία και να θορυβήσουν τους γονείς. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του βρέφους που παραπέμπουν ευθέως στην πιθανότητα ύπαρξης ΔΕΠΥ. Παρόλα αυτά, έρευνες έχουν δείξει ότι το 60% των παιδιών που διαγνώστηκαν στην παιδική ηλικία με ΔΕΠΥ ήταν υπερβολικά ανήσυχα ως μωρά και χαρακτηρίζονταν ως δύσκολα βρέφη. Ως βρέφη παρουσίαζαν δυσκολίες στις διατροφικές τους συνήθειες, δυσκολία στη μετάβαση από το γάλα στη στερεά τροφή και ασταθές ωράριο ύπνου, έντονο κλάμα χωρίς προφανή λόγο και αυξημένα επίπεδα κινητικής δραστηριότητας. Επιπρόσθετα, άργησαν να μιλήσουν και άργησαν να αποκτήσουν έλεγχο των σφιγκτήρων.
Τα πρώτα σημάδια τη διαταραχής εμφανίζονται από την νηπιακή ηλικία. Ειδικότερα, τα παιδιά αυτή της ηλικίας συχνά εμφανίζουν δυσκολίες στον συντονισμό των κινήσεών τους και αδεξιότητα. Εξαιτίας της παρορμητικότητάς τους έχουν περισσότερα ατυχήματα από άλλα παιδιά και χρειάζονται μεγαλύτερη επίβλεψη. Συνήθως αθετούν τους κανόνες που θέτουν οι γονείς ή οι νηπιαγωγοί. Εμφανίζουν καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου, όπως δυσκολίες στην άρθρωση και στη δομή του προφορικού λόγου.
2. Σχολική ηλικία
Η ΔΕΠΥ γίνεται πιο εμφανής στη σχολική ηλικία, όπου οι απαιτήσεις στο σχολείο αυξάνονται, το ίδιο και ο χρόνος που το παιδί πρέπει να μείνει συγκεντρωμένο και ακίνητο στην καρέκλα του. Τα παιδιά με ΔΕΠΥ σε αυτή την ηλικία παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες (ανάγνωση, μαθηματικά, ορθογραφία), είναι ασυνεπή στις υποχρεώσεις τους λόγω έλλειψης κινήτρων και παρορμητικής συμπεριφοράς. Επίσης, βιώνουν συνεχείς εμπειρίες αποτυχίας στο σχολείο, παρουσιάζουν χαμηλό αυτοέλεγχο και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Τέλος, δεν είναι αποδεκτά στις παρέες των συνομηλίκων τους λόγω κακής χρήσης των κοινωνικών δεξιοτήτων και επιθετικότητας.
3. Εφηβεία
Στην εφηβεία συνήθως η υπερκινητικότητα και η παρορμητικότητα υποχωρεί και παραμένει η διάσπαση προσοχής. Τα βασικά χαρακτηριστικά των εφήβων με ΔΕΠΥ είναι η αίσθηση μόνιμης ανησυχίας, η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η κατάθλιψη, η σχολική αποτυχία (συχνά εγκατάλειψη σχολείου), έντονα ακαδημαϊκά προβλήματα, εμπλοκή σε καβγάδες, παραβατικότητα, τα οποία είναι πιο εμφανή στο σχολείο.
Συμβουλές προς γονείς
Οι γονείς των παιδιών που έχουν ΔΕΠΥ συνήθως δυσκολεύονται να αποδεχθούν τη διάγνωση γιατί θεωρούν ότι το παιδί τους δεν είναι φυσιολογικό. Απενοχοποιήστε τον εαυτό σας και το παιδί σας, δεν ευθύνεστε για την ύπαρξη της ΔΕΠΥ. Πολύ βοηθητικό για τα παιδιά με ΔΕΠΥ είναι να έχουν οργανωμένο πρόγραμμα με ξεκάθαρους κανόνες και ρουτίνες, που το παιδί τα γνωρίζει εκ των προτέρων. Κάντε τις ασχολίες του ενδιαφέρουσες και κάντε συχνά διαλείμματα κατά τη διάρκεια μια δύσκολης δραστηριότητας. Εστιάστε στην επιθυμητή συμπεριφορά και επιβραβεύστε την καλή συμπεριφορά. Να είστε ακριβείς σε αυτό που ζητάτε και οι απαιτήσεις σας να είναι προσαρμοσμένες στις ικανότητες του παιδιού. Ασκήσεις υπευθυνότητας και οργάνωσης πρέπει να αποτελούν μέρος της καθημερινότητας των παιδιών (λίστα με ψώνια στο σούπερ μάρκετ, επιλογή από το προηγούμενο βράδυ των ρούχων, προετοιμασία τσάντας με βάση το πρόγραμμά του). Βοηθήστε το παιδί να κοινωνικοποιηθεί και να κάνει φίλους, είναι σημαντικοί. Και το πιο σημαντικό, αγαπήστε και αποδεχτείτε το παιδί σας με ΔΕΠΥ.
Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Eυρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111» ώστε να συζητήσετε με ψυχολόγο όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας
Ως πρώιμη ανίχνευση θεωρούμε τις διαδικασίες διερεύνησης και αποκάλυψης κάποιας μη εμφανούς «διαφορετικότητας» όσο το δυνατόν πρωιμότερα, σε χρόνο που κάποια διορθωτική παρέμβαση θα ήταν περισσότερο αποτελεσματική. Η πρώιμη ανίχνευση είναι υψίστης σημασίας για το μέλλον των παιδιών, επειδή μας επιτρέπει να οργανώσουμε έγκαιρα παρεμβατικά προγράμματα, να στηρίξουμε ψυχολογικά τα παιδιά και τις οικογένειές τους και να προλάβουμε ίσως περισσότερο σοβαρές επιπλοκές.Η πρώιμη παρέμβαση είναι ένα θεραπευτικό πρόγραμμα που απευθύνεται σε παιδιά βρεφικής ή νηπιακής ηλικίας με αναπτυξιακή καθυστέρηση. Στο πρόγραμμα αυτό συμμετέχουν διάφορες ειδικότητες, όπως φυσικοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, ειδικοί παιδαγωγοί, λογοθεραπευτές ή ειδικοί γυμναστές. Γιατί έχει σημασία η παρέμβαση να είναι πρώιμη; Υπολογίζεται ότι το 1/3 των παιδιών προσχολικής ηλικίας βρίσκεται σε επικινδυνότητα για σχολική αποτυχία. Τα προβλήματα αρχίζουν να εμφανίζονται από τη γέννηση ή και από τους πρώτους μήνες της ζωής. Έρευνες έχουν δείξει ότι ο ρυθμός μάθησης του ανθρώπου αλλά και η ταχύτητα της ανάπτυξής του βρίσκονται στο αποκορύφωμά τους στα προσχολικά του χρόνια.Συμπερασματικά, μόνο με την πρώιμη αναγνώριση και το κατάλληλα δομημένο πρόγραμμα καταφέρνουν τα παιδιά να αναπτύξουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους. Πρώιμη παρέμβαση και γονείς Το θεραπευτικό αυτό πρόγραμμα δίνει έμφαση στο να μάθουν οι γονείς να διευκολύνουν την ανάπτυξη των παιδιών τους με νέες δραστηριότητες, έχοντας πρώτα κατανοήσει τις ιδιαιτερότητές τους. Με την ενεργό συμμετοχή τους στην παρεμβατική διαδικασία, οι γονείς μπορούν να ανακαλύψουν μόνοι τους τις δυνατότητες και να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα των παιδιών τους. Επίσης, η πρώιμη ανίχνευση δίνει τη δυνατότητα στους γονείς να αποδεχτούν το πρόβλημα του παιδιού, να αντιμετωπίσουν τα συναισθήματά τους σχετικά μ’ αυτό, για να ανταποκριθούν καλύτερα στις ανάγκες του και να αναπτύξουν μια πιο ισορροπημένη συναισθηματική σχέση που θα αποτρέψει δυσάρεστες συνέπειες στην ανατροφή τους. Ποιοι είναι οι στόχοι της πρώιμης παρέμβασης;Ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε παιδιού και λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των προβλημάτων που έχει, ο βασικός στόχος είναι η βελτίωση σε όλους τους τομείς της ανάπτυξής του, δηλαδή:
στον αντιληπτικό, που ισοδυναμεί με τη νόηση (μνήμη, επεξεργασία πληροφοριών)
στο συναισθηματικό
στον κινητικό
στον επικοινωνιακό (ό,τι σχετίζεται με το λόγο)
ουσιαστικά, ο στόχος κάθε ολοκληρωμένης αγωγής πρώιμης παρέμβασης, εξατομικευμένης για κάθε παιδί, είναι η κατάκτηση της αυτονομίας και της λειτουργικότητας μέσα στο περιβάλλον κι όχι μόνο η διόρθωση των σωματικών παραμορφώσεων ή των μη φυσιολογικών λειτουργιών. Πιο συγκεκριμένα η παρέμβαση αφορά τους παρακάτω αναπτυξιακούς τομείς:
Στην αδρή και λεπτή κίνηση: Η αδρή αναφέρεται, για παράδειγμα, στο πιάσιμο της μπάλας, ενώ η λεπτή κίνηση στο να μπορεί να πιάσει ένα μολύβι με τα δύο δαχτυλάκια.
Στις δεξιότητες αισθητηριακής ολοκλήρωσης: Αυτό σημαίνει ότι η ομάδα των θεραπευτών της πρώιμης παρέμβασης «εκμεταλλεύεται» την «εμμονή» κάποιων παιδιών να μαθαίνουν μέσα από τις αισθήσεις τους, όπως, για παράδειγμα, όταν ένα παιδί βάζει πάντα στο στόμα του ένα παιχνίδι και το γλείφει για να καταλάβει τι είναι. Έτσι, οι ειδικοί θα «χρησιμοποιήσουν» αυτή την τάση του παιδιού να γλείφει για να αναγνωρίζει κάτι, προσαρμόζοντας τις δραστηριότητές τους ανάλογα, ώστε να φτάσουν έτσι στο στόχο τους.
Στην επικοινωνία: Περιλαμβάνει τον αντιληπτικό και τον εκφραστικό λόγο.
Στον αντιληπτικό τομέα: Αυτό σημαίνει το κατά πόσο είναι το παιδί σε θέση να εισπράττει τις πληροφορίες από το περιβάλλον του και να τις επεξεργάζεται ανάλογα.
Στην προσαρμογή
Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι παιδαγωγοί;
Η συνεισφορά των παιδαγωγών και των υπόλοιπων ειδικοτήτων μπορεί να αποδειχτεί πολύ σημαντική για τους παρακάτω λόγους:
• όσο πιο νωρίς εντοπίζεται και αναγνωρίζεται ενα πρόβλημα, τόσο πιο εύκολα αντιμετωπίζεται.
• αποφεύγεται η συνέχιση ή μεγάλη παράταση του προβλήματος, τουλάχιστον με την ίδια ένταση.
• περιορίζονται έτσι τα δευτερογενή προβλήματα, κυρίως συναισθηματικά και κοινωνικά, τα οποία πολλές φορές γίνονται πιο σοβαρά από το πρωτογενές πρόβλημα.
• μειώνεται το αγχος και οι ανησυχίες της οικογένειας, που στις περισσότερες περιπτώσεις επιβαρύνουν την κατάσταση
.• το σπουδαιότερο ίσως, μειώνοντας την ένταση του προβλήματος δίνουμε τη δυνατότητα στο παιδί να σταθεί κατά το δυνατό ανεμπόδιστα και ισότιμα με τα άλλα παιδιά, στην έντονη αναπτυξιακή πορεία με τις τεράστιες απαιτήσεις και την καθοριστική σημασία.
