Τί είναι η πρώιμη ανίχνευση – πρώιμη παρέμβαση;
Ως πρώιμη ανίχνευση θεωρούμε τις διαδικασίες διερεύνησης και αποκάλυψης κάποιας μη εμφανούς «διαφορετικότητας» όσο το δυνατόν πρωιμότερα, σε χρόνο που κάποια διορθωτική παρέμβαση θα ήταν περισσότερο αποτελεσματική. Η πρώιμη ανίχνευση είναι υψίστης σημασίας για το μέλλον των παιδιών, επειδή μας επιτρέπει να οργανώσουμε έγκαιρα παρεμβατικά προγράμματα, να στηρίξουμε ψυχολογικά τα παιδιά και τις οικογένειές τους και να προλάβουμε ίσως περισσότερο σοβαρές επιπλοκές.Η πρώιμη παρέμβαση είναι ένα θεραπευτικό πρόγραμμα που απευθύνεται σε παιδιά βρεφικής ή νηπιακής ηλικίας με αναπτυξιακή καθυστέρηση. Στο πρόγραμμα αυτό συμμετέχουν διάφορες ειδικότητες, όπως φυσικοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, ειδικοί παιδαγωγοί, λογοθεραπευτές ή ειδικοί γυμναστές. Γιατί έχει σημασία η παρέμβαση να είναι πρώιμη; Υπολογίζεται ότι το 1/3 των παιδιών προσχολικής ηλικίας βρίσκεται σε επικινδυνότητα για σχολική αποτυχία. Τα προβλήματα αρχίζουν να εμφανίζονται από τη γέννηση ή και από τους πρώτους μήνες της ζωής. Έρευνες έχουν δείξει ότι ο ρυθμός μάθησης του ανθρώπου αλλά και η ταχύτητα της ανάπτυξής του βρίσκονται στο αποκορύφωμά τους στα προσχολικά του χρόνια.Συμπερασματικά, μόνο με την πρώιμη αναγνώριση και το κατάλληλα δομημένο πρόγραμμα καταφέρνουν τα παιδιά να αναπτύξουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους. Πρώιμη παρέμβαση και γονείς Το θεραπευτικό αυτό πρόγραμμα δίνει έμφαση στο να μάθουν οι γονείς να διευκολύνουν την ανάπτυξη των παιδιών τους με νέες δραστηριότητες, έχοντας πρώτα κατανοήσει τις ιδιαιτερότητές τους. Με την ενεργό συμμετοχή τους στην παρεμβατική διαδικασία, οι γονείς μπορούν να ανακαλύψουν μόνοι τους τις δυνατότητες και να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα των παιδιών τους. Επίσης, η πρώιμη ανίχνευση δίνει τη δυνατότητα στους γονείς να αποδεχτούν το πρόβλημα του παιδιού, να αντιμετωπίσουν τα συναισθήματά τους σχετικά μ’ αυτό, για να ανταποκριθούν καλύτερα στις ανάγκες του και να αναπτύξουν μια πιο ισορροπημένη συναισθηματική σχέση που θα αποτρέψει δυσάρεστες συνέπειες στην ανατροφή τους. Ποιοι είναι οι στόχοι της πρώιμης παρέμβασης;Ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε παιδιού και λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των προβλημάτων που έχει, ο βασικός στόχος είναι η βελτίωση σε όλους τους τομείς της ανάπτυξής του, δηλαδή:
- στον αντιληπτικό, που ισοδυναμεί με τη νόηση (μνήμη, επεξεργασία πληροφοριών)
- στο συναισθηματικό
- στον κινητικό
- στον επικοινωνιακό (ό,τι σχετίζεται με το λόγο)
ουσιαστικά, ο στόχος κάθε ολοκληρωμένης αγωγής πρώιμης παρέμβασης, εξατομικευμένης για κάθε παιδί, είναι η κατάκτηση της αυτονομίας και της λειτουργικότητας μέσα στο περιβάλλον κι όχι μόνο η διόρθωση των σωματικών παραμορφώσεων ή των μη φυσιολογικών λειτουργιών. Πιο συγκεκριμένα η παρέμβαση αφορά τους παρακάτω αναπτυξιακούς τομείς:
- Στην αδρή και λεπτή κίνηση: Η αδρή αναφέρεται, για παράδειγμα, στο πιάσιμο της μπάλας, ενώ η λεπτή κίνηση στο να μπορεί να πιάσει ένα μολύβι με τα δύο δαχτυλάκια.
- Στις δεξιότητες αισθητηριακής ολοκλήρωσης: Αυτό σημαίνει ότι η ομάδα των θεραπευτών της πρώιμης παρέμβασης «εκμεταλλεύεται» την «εμμονή» κάποιων παιδιών να μαθαίνουν μέσα από τις αισθήσεις τους, όπως, για παράδειγμα, όταν ένα παιδί βάζει πάντα στο στόμα του ένα παιχνίδι και το γλείφει για να καταλάβει τι είναι. Έτσι, οι ειδικοί θα «χρησιμοποιήσουν» αυτή την τάση του παιδιού να γλείφει για να αναγνωρίζει κάτι, προσαρμόζοντας τις δραστηριότητές τους ανάλογα, ώστε να φτάσουν έτσι στο στόχο τους.
- Στην επικοινωνία: Περιλαμβάνει τον αντιληπτικό και τον εκφραστικό λόγο.
- Στον αντιληπτικό τομέα: Αυτό σημαίνει το κατά πόσο είναι το παιδί σε θέση να εισπράττει τις πληροφορίες από το περιβάλλον του και να τις επεξεργάζεται ανάλογα.
- Στην προσαρμογή
Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι παιδαγωγοί;
Η συνεισφορά των παιδαγωγών και των υπόλοιπων ειδικοτήτων μπορεί να αποδειχτεί πολύ σημαντική για τους παρακάτω λόγους:
• όσο πιο νωρίς εντοπίζεται και αναγνωρίζεται ενα πρόβλημα, τόσο πιο εύκολα αντιμετωπίζεται.
• αποφεύγεται η συνέχιση ή μεγάλη παράταση του προβλήματος, τουλάχιστον με την ίδια ένταση.
• περιορίζονται έτσι τα δευτερογενή προβλήματα, κυρίως συναισθηματικά και κοινωνικά, τα οποία πολλές φορές γίνονται πιο σοβαρά από το πρωτογενές πρόβλημα.
• μειώνεται το αγχος και οι ανησυχίες της οικογένειας, που στις περισσότερες περιπτώσεις επιβαρύνουν την κατάσταση
.• το σπουδαιότερο ίσως, μειώνοντας την ένταση του προβλήματος δίνουμε τη δυνατότητα στο παιδί να σταθεί κατά το δυνατό ανεμπόδιστα και ισότιμα με τα άλλα παιδιά, στην έντονη αναπτυξιακή πορεία με τις τεράστιες απαιτήσεις και την καθοριστική σημασία.
ΠΗΓΗ : http://bespecial.gr/2013-08-26-19-00-16/2013-08-27-16-07-49